To nie żaden hit miesiąca, kwartału czy nawet roku. Przed nami jedno z najważniejszych wydarzeń całej dekady. Zbliżamy się do pierwszego od 2006 roku przejścia Merkurego na tle tarczy słonecznej. W odróżnieniu od tranzytu Wenus sprzed czterech lat, który mogliśmy podziwiać jedynie w połowie, tym razem jako Polska jesteśmy bardzo uprzywilejowani pod względem położenia geograficznego dla obserwacji zjawiska.
Tranzyty Merkurego występuje średnio 11 razy w ciągu stulecia, zawsze w okolicach 8-10 maja lub 10-12 listopada. W tym roku zjawisko to będziemy mogli zaobserwować 9 maja. Podczas tranzytów majowych Merkury jest bliski aphelium - znajduje się w punkcie orbity położonym najdalej od Słońca. Zacząć należałoby od informacji, iż tegoroczne przejście Merkurego na tle tarczy słonecznej zobaczymy niemalże w całości. Zjawisko obserwowalne będzie przez ponad 7,5 godziny.
Dla naszego kraju zjawisko rozpocznie się około godzinę po górowaniu Słońca, wysoko ponad 50 stopni nad horyzontem. I kontakt - a więc zetknięcie krawędzi tarczy Merkurego z krawędzią tarczy słonecznej nastąpi o godz. 11:12 UT (w tym okresie aby wyliczyć czas dla Polski [CEST] należy dodać do czasu UT dwie godziny więc będzie to około 13:15), jednakże czasy kontaktów będą się nieznacznie różnić o plus minus kilka minut względem strefy UT, dlatego warto dla własnej lokalizacji ustalić je samemu korzystając z dowolnego programu astronomicznego, choćby Stellarium. Przy obserwacji I i II kontaktu należy wykazać się ogromnym skupieniem - atmosfera ziemska o tej porze dnia będzie już znacznie nagrzana od wysoko przebywającego Słońca i może powodować "pływanie" obrazu w lornetkach czy teleskopach utrudniające dokładne określenie momentu tych kontaktów. Moment, w którym nastąpi maksimum - czyli najgłębsze zanurzenie się tarczy Merkurego na tle Słońca nastąpi o godz. 14:57 UT. To punkt środkowy tranzytu - od jego rozpoczęcia miną w tej chwili już niemal 4 godziny, a będzie to dopiero połowa zjawiska. III kontakt nastąpi o godz. 18:39 UT, IV kontakt o godz. 18:42 UT.
Obserwacje każdego zjawiska, w które bezpośrednio zaangażowane jest Słońce, wymagają specjalnych środków bezpieczeństwa. Nawet krótkotrwałe spoglądanie na Słońce w pełnym blasku może nieodwracalnie uszkodzić nasz wzrok. Dlatego zawsze trzeba zadbać o odpowiednie filtry, nie tylko przyciemniające silny blask naszej gwiazdy, ale również chroniące przed promieniowaniem UV i podczerwienią.
Następny tranzyt Merkurego widoczny w całości z Polski będzie miał miejsce dopiero w 2032 roku. Wcześniej, w 2019 roku, zobaczymy początek takiego zjawiska.
Tranzyt Merkurego 09.05.2016 A.D. - wizualizacja zjawiska